PRIORYTET 2: Profilaktyka problemów alkoholowych

Uzasadnienie:

Szkody występujące u nadużywającej alkoholu młodzieży

Picie napojów alkoholowych i upijanie się są powszechnym zjawiskiem wśród młodzieży w okresie dojrzewania. Prawie 1/3 młodzieży w wieku 11–15 lat już była w stanie upojenia alkoholowego. Od inicjacji alkoholowej do upicia się upływa przeciętnie ok. 1,5 roku. Czas ten przypada na początek nauki w gimnazjum i w tym okresie należałoby nasilić działania prewencyjne.

W grupie wysokiego zagrożenia picia alkoholu znalazł się co dziesiąty nastolatek w wieku 11–15 lat, ale już co piąty w wieku 15 lat. Ta grupa wymaga specjalnej strategii działań interwencyjnych.

Niepokojącym zjawiskiem jest obserwowany w latach 1998–2002 wzrost częstości picia przez młodzież wódki oraz dotyczący głównie dziewcząt z miast wzrost intensywności picia (sięganie po różne napoje alkoholowe, częste upijanie się).

Pozytywne zmiany odnoszą się do wzrostu odsetka młodzieży niepijącej obecnie żadnych napojów alkoholowych i spadku częstości picia piwa i wina.

Wyniki badań potwierdzają współwystępowanie wielu zachowań ryzykownych dla zdrowia. Ryzyko kumulacji tych zachowań wzrasta w przypadku większego potencjalnego zagrożenia alkoholowego. Wskazuje to na potrzebę integracji działań profilaktycznych ukierunkowanych na poszczególne zachowania stanowiące problemy, eliminowania lub ograniczania ich wspólnych przyczyn oraz potrzebę indywidualnego podejścia do młodzieży z grup ryzyka alkoholowego.

Wyniki badań wskazują na potrzebę integracji działań profilaktycznych ukierunkowanych na poszczególne zachowania stwarzające problemy, potrzebę indywidualnego podejścia do młodzieży z poszczególnych grup ryzyka alkoholowego oraz na konieczność prowadzenia dalszych badań nad współwystępowaniem różnych zachowań antyzdrowotnych w okresie dorastania.

Około 20% polskich nastolatków nadużywa alkoholu w sposób przynoszący poważne szkody dla ich rozwoju fizycznego, psychicznego i moralnego. W ostatnich latach obserwuje się wzrost zagrożeń.

Przyczynia się do tego oprócz uniwersalnej atrakcyjności alkoholu dla ludzi, bardzo dynamiczna i agresywna promocja i zwiększenie dostępności napojów alkoholowych, zwiększenie samodzielności konsumpcyjnej młodzieży oraz zbyt małe zainteresowanie rodziców i nauczycieli, związane z piciem ich dzieci i wychowanków. Podstawowym wyzwaniem jest zaangażowanie rodziców i lokalnych społeczności do współpracy z realizatorami szkolnych programów profilaktycznych oraz rozwój profilaktyki rodzinnej. Duży wpływ na zmniejszenie rozmiarów i zapobieganie spożywaniu substancji psychoaktywnych ma prowadzenie kampanii edukacyjnych. Informacje na temat problemu używania substancji psychoaktywnych społeczeństwo czerpie z mediów. Dlatego ważne jest, aby przekaz informacyjny był rzetelny i wyważony. W tym kontekście istnieje potrzeba wypracowania takich form przekazu medialnego, aby adekwatne treści profilaktyczne były uwzględniane w większym stopniu. W celu informowania społeczeństwa o środkach psychoaktywnych, związanych z nimi zagrożeniach i metodach zapobiegania im należy wykorzystywać różne nośniki informacji – prasę, radio, telewizję, publikacje książkowe i multimedialne oraz Internet. Szczególnie rekomendowane są wspólne działania instytucji i organizacji różnych szczebli: jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych oraz środków masowego przekazu, prowadzone w ramach regionalnych i ogólnopolskich kampanii profilaktycznych.

Cel szczegółowy:

2.1. Wspieranie programów profilaktycznych i działań społeczności lokalnych na rzecz zapobiegania używaniu alkoholu oraz innych środków psychoaktywnych, w szczególności przez dzieci i młodzież

Beneficjenci:

• Społeczności lokalne,

• Samorządy lokalne,

• Dzieci i młodzież,

• Organizacje pozarządowe,

• Grupy zawodowe: psychologów, pedagogów, nauczycieli wychowawców placówek oświatowych i opiekuńczo-wychowawczych, pracowników socjalnych, kuratorów i innych,

• Rodzice i wychowawcy,

• Społeczność województwa dolnośląskiego.

Działania:

2.1.1. Wspieranie realizacji programów profilaktycznych realizowanych w środowisku szkolnym i rodzinnym,

2.1.2. Wspieranie realizacji programów profilaktycznych w zakresie organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieży stanowiących alternatywę wobec używania substancji psychoaktywnych,

2.1.3. Wspieranie programów profilaktyczno-edukacyjnych realizowanych w grupach podwyższonego ryzyka (dzieci i młodzież z rodzin alkoholowych, wychowankowie młodzieżowych ośrodków szkolno-wychowawczych, internatów, burs, ochotniczych hufców pracy i innych),

2.1.4. Prowadzenie działalności szkoleniowej w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych osób realizujących zadania i projekty profilaktyczne obejmujące problematykę uzależnień od substancji psychoaktywnych, w szczególności psychologów, pedagogów, nauczycieli wychowawców, pracowników placówek oświatowych, opiekuńczo-wychowawczych, pracowników socjalnych, kuratorów i innych,

2.1.5. Edukacja rodziców i wychowawców,

2.1.6 Podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat problemów związanych z używaniem środków psychoaktywnych i możliwości zapobiegania temu zjawisku,

2.1.7. Prowadzenie kampanii edukacyjnych uwzględniających problematykę uzależnień oraz włączanie się w realizację ogólnopolskich kampanii i akcji promujących życie bez alkoholu,

2.1.8. Współpraca z mediami oraz inicjowanie wymiany informacji pomiędzy mediami i instytucjami odpowiedzialnymi za profilaktykę i rozwiązywanie problemów uzależnień.

Wskaźniki:

• Liczba zrealizowanych programów profilaktycznych.

• Liczba odbiorców.

• Ewaluacja programów,

• Ilość programów edukacyjnych i informacyjnych.

• Liczba kampanii.

• Liczba współpracujących przedstawicieli mas mediów.