PRIORYTET 1: Rozwiązywanie problemów alkoholowych
Uzasadnienie:
Szkody zdrowotne osób uzależnionych od alkoholu
W Polsce żyje około 600–700 tys. osób uzależnionych od alkoholu, które doznają bardzo poważnych szkód zdrowotnych prowadzących do przedwczesnej śmierci. W placówkach leczenia odwykowego w 1998 r. było zarejestrowanych około 120 tys. pacjentów, w tym około 20% kobiet. W latach 90. pięciokrotnie wzrosła efektywność terapii uzależnienia ale na skutek deficytów kadrowych i lokalowych skuteczne formy leczenia były dostępne zaledwie dla 30% zarejestrowanych pacjentów. Pierwszy rok reform w służbie zdrowia spowodował na początku 2000 r. dodatkowe ograniczenia dostępności terapii uzależnienia o około 20–25% w porównaniu do 1998 r.
W województwie dolnośląskim funkcjonuje 5 stacjonarnych placówek lecznictwa odwykowego, w tym jeden specjalistyczny szpital zajmujący się tylko osobami uzależnionymi od alkoholu.
Szkody zdrowotne nadużywających alkoholu osób dorosłych
Około 1,5–1,8 mln pacjentów w Polsce leczących się z powodu różnych chorób u lekarzy specjalistów i w podstawowej opiece zdrowotnej poważnie nadużywa alkoholu choć nie są uzależnieni. W związku z tym ich leczenie jest mniej efektywne co zwiększa szkody zdrowotne i koszty świadczeń zdrowotnych dla tej grupy pacjentów.
Nie wszyscy lekarze i pielęgniarki placówek podstawowej opieki zdrowotnej są w pełni przygotowani do posługiwania się tzw. metodą wczesnej diagnozy i krótkiej interwencji, mającą na celu wczesne rozpoznanie u pacjentów problemów alkoholowych i motywowanie do zmiany stylu życia lub podjęcia leczenia w placówce odwykowej.
Cele szczegółowe:
1.1. Zwiększenie dostępności świadczeń w zakresie terapii, rehabilitacji i reintegracji społecznej poprzez rozwój specjalistycznych placówek oraz programów dla osób uzależnionych od alkoholu i współuzależnionych.
Beneficjenci:
• Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia we Wrocławiu,
• Oddziały odwykowe stacjonarne z województwa,
• Osoby uzależnione od alkoholu i członkowie ich rodzin.
Działania:
1.1.1. Wspieranie merytoryczne i finansowe placówek lecznictwa odwykowego dla, których Marszałek Województwa jest organem założycielskim poprzez dofinansowanie ponadpodstawowych lub dodatkowych programów zmierzających do poprawy jakości świadczonych usług.
1.1.2. Wspieranie nowoczesnych programów terapeutycznych dla osób uzależnionych od alkoholu, współuzależnionych oraz osób uzależnionych krzyżowo.
1.1.3. Działania na rzecz modernizacji istniejącej bazy placówek prowadzących leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych od alkoholu oraz współuzależnionych (w tym możliwość zakupu sprzętu i wyposażenia oraz prowadzenia remontów), a także wspieranie stwarzania warunków sprzyjających do powstawania i wyposażania nowych placówek.
1.1.4 Dofinansowywanie obowiązkowych szkoleń pracowników lecznictwa odwykowego zatrudnionych w placówkach dla, których organem założycielskim jest Marszałek Województwa umożliwiających zdobycie i podtrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub instruktora terapii uzależnień.
1.1.5. Wspieranie i udzielanie pomocy merytorycznej przy tworzeniu nowych placówek lecznictwa odwykowego.
1.1.6. Realizacja zadań wynikających z zapisów ustawy o zatrudnieniu socjalnym poprzez wspieranie organizowania i wyposażania centrów integracji społecznej – na pierwsze wyposażenie oraz na działalność przez okres pierwszych trzech miesięcy.
Wskaźniki:
• Liczba pacjentów objętych opieką leczniczą, rehabilitacyjną, reintegracyjną.
• Liczba pracowników posiadających certyfikaty specjalisty ds. terapii lub instruktora ds. terapii.
1.2. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej dla uzależnionych od alkoholu osadzonych w zakładach karnych, aresztach śledczych oraz osób, które opuściły te placówki.
Beneficjenci:
• Zakłady Karne, Areszty Śledcze.
• Osoby uzależnione i członkowie ich rodzin.
Wskaźniki:
• Liczba realizowanych programów.
• Liczba uczestników objętych programem.
Działania:
1.2.1. Upowszechnianie w zakładach penitencjarnych programów edukacyjno-terapeuty- cznych dla osadzonych uzależnionych od alkoholu,
1.2.2. Wprowadzanie do zakładów karnych programów korekcyjnych dla sprawców przemocy,
1.2.3. Wspieranie programów edukacyjno-terapeutycznych prowadzonych dla osób uzależnionych od alkoholu opuszczających zakłady karne.
1.3. Wdrażanie metod wczesnej diagnozy i krótkiej interwencji wobec nadużywających alkoholu pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej.
Beneficjenci:
• Pracownicy podstawowej opieki zdrowotnej.
• Pracownicy stacjonarnego i ambulatoryjnego lecznictwa odwykowego.
• Osoby uzależnione i członkowie ich rodzin.
Wskaźniki:
• Liczba przeszkolonych lekarzy i pielęgniarek.
• Wzrost liczby diagnoz w ramach procedury – AUDIT.
• Liczba placówek współpracujących.
Działania:
1.3.1. Edukacja lekarzy i innych pracowników służby zdrowia w zakresie stosowania metody wczesnej diagnozy i krótkiej interwencji w praktyce lekarzy rodzinnych.
1.3.2. Działania mające na celu poprawę kompetencji i poziomu wiedzy wśród lekarzy, lekarzy rodzinnych, studentów medycyny, a także innych osób zaangażowanych w naprawę szkód zdrowotnych związanych z chorobą alkoholową.
1.3.3. Inicjowanie współpracy między zakładami lecznictwa odwykowego a placówkami podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie przekazywania informacji, konsultacji w przedmiocie uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu, objęcie szczególną opieką medyczną dzieci z rodzin alkoholowych.