Napoje alkoholowe należą do najpowszechniej spożywanych dóbr konsumpcyjnych. Jednocześnie jest to towar szczególnego rodzaju. Jego specyfika polega na tym, że z piciem wiązać się może wiele negatywnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych. Wynika to z psychoaktywnej funkcji tej substancji. W każdej niemal kulturze istnieje jakaś substancja o tych właściwościach, której używanie jest powszechnie akceptowane, chociaż obwarowane licznymi ograniczeniami regulowanymi przez zespół norm. Owe normy odnoszą się do częstości jej używania, ilości przyjmowanej jednorazowo, okoliczności w jakich można po nią sięgać. Dla naszego kręgu kulturowego taką substancją jest właśnie alkohol. Jeśli używany jest w zgodzie z normami, powstanie negatywnych konsekwencji jest mniej prawdopodobne, jeśli owe normy się przekracza prawdopodobieństwo przykrych konsekwencji rośnie.

Pojęcie używania i nadużywania alkoholu na stałe wiąże się z problematyką społeczną – ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Powiązania te są jednak na tyle złożone i różnią się stopniem bezpośredniości wpływu picia alkoholu na problemy społeczne ich zasięg i wpływ.

Na szczególne podkreślenie zasługują następujące zjawiska i procesy obejmujące populację osób mających jakiekolwiek problemy związane z alkoholem:

• uzależnienie od alkoholu,

• nadużywanie alkoholu,

• dorośli członkowie rodzin alkoholowych,

• dzieci i młodzież żyjące w rodzinach z problemem alkoholowym,

• nastolatki pijące alkohol,

• zjawisko przemocy domowej.

W przeprowadzonych badaniach, na reprezentatywnej próbie dorosłych mieszkańców Polski pn: “Substancje psychoaktywne – postawy i zachowania” ważność problemów społecznych, została sklasyfikowana w następujący sposób:

1. bezrobocie – 87,5%

2. alkoholizm – 51,6%

3. picie alkoholu przez młodzież 53,4%.

Warto zauważyć, że problemy związane z nadużywaniem alkoholu wymienionych w postawionym pytaniu znalazło się wśród pięciu najwyżej ocenianych problemów. Istotne problemy, które pojawiły się w odpowiedziach to także spadek stopy życiowej.

Alkoholizm jako problem społeczny znalazł się na piątym miejscu – 40,5% – “bardzo ważny”, 7,3% uznało go za problem najważniejszy w Polsce w problematyce społecznej.

(odsetki badanych)