Program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy Kłodzko na lata 2003–2007

I. Podstawa opracowania:

– Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego.

– Strategia rozwoju Gminy Kłodzko wraz z wieloletnim programem inwestycyjnym na terenie Gminy.

– Stan faktyczny zasobów mieszkaniowych gminy na 31 sierpnia 2002 r.

II. Wielkość, stan techniczny zasobu mieszkaniowego gminy wraz z prognozami na przyszłość.

Całym zasobem mieszkaniowym Gminy Kłodzko administruje w imieniu Gminy Zakład Gospodarki Mieszkaniowej i Komunalnej Gminy Kłodzko – zakład budżetowy bez osobowości prawnej.

Stan zasobów mieszkaniowych Gminy Kłodzko wykazuje tabela nr 1.

Tabela nr 1

Lp.

Wyszczególnienie

Lokale ogółem

Pow. użytk. w m2

W tym

Komunalne

Socjalne

szt.

p.u.

szt.

p.u.

1.

Budynki komunalne

234

10.493

184

8.531

50

1.962

2.

Budynki wspólnot mieszkaniowych z lokalami Gminy

495

19.917

495

19.917

 

Razem

729

30.410

679

28.448

50

1.962

 

Z przedstawionej powyżej tabeli wynika, że większość, bo 68% lokali mieszkalnych Gminy Kłodzko mieści się w budynkach będących współwłasnością osób prywatnych (wspólnot mieszkaniowych). Tylko 32% lokali mieszkalnych Gminy mieści się w budynkach stanowiących w 100% własność Gminy Kłodzko.

Proporcje te ulegają corocznej zmianie na korzyść lokali mieszczących się w budynkach będących współwłasnością. Istnieje tu ścisły związek z polityką prowadzoną przez władze gminy w zakresie propagowania sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz najemców.

III. Prognozy stanu ilościowego gminnych zasobów mieszkaniowych na lata 2003–2007:

Prognozy posiadania przez Gminę zasobów mieszkaniowych na lata 2003–2007 są oparte o średnie wskaźniki sprzedaży lokali mieszkalnych w latach 2000–2003 r., mając jednocześnie na uwadze fakt, że wszystkie zasoby mieszkaniowe na terenie Gminy Kłodzko, będące dotychczas we władaniu zakładów pracy położonych na terenie gminy, jak też budynki Agencji Rolnej Skarbu Państwa zostały już przekazane Gminie Kłodzko.

W związku z tym faktem nie planuje się w latach 2003–2007 faktu przekazania przez te instytucje lokali mieszkalnych na rzecz Gminy Kłodzko.

Zmiany posiadania lokali mieszkalnych przez Gminę w latach 2003–2007 obrazuje tabela nr 2 poniżej.

Wykazuje ona dobitnie, że co roku następował ubytek lokali mieszkalnych stanowiących własność Gminy.

Kontynuowany będzie proces sprzedaży lokali na rzecz ich najemców, a lokali wolnych w drodze przetargu.

Warunki nabycia lokali z dużym 98% upustem na rzecz najemców kupujących w drodze pierwszeństwa w nabyciu spowodują, że większość lokali zostanie sprzedana w latach 2003–2007.

Z założeń wynika, że w latach 2003–2007 zasoby lokali mieszkalnych Gminy Kłodzko zmniejszą się około 46% w stosunku do roku 2002. Założenia te są oparte na średnim wskaźniku sprzedaży lokali mieszkalnych w latach 2000–2002 r.

Zmniejszenie zasobów Gminy z tego tytułu tylko w roku 2002 wynosiło 13%.

Faktyczną podstawę zasobów lokalowych Gminy w powyższym okresie będą stanowiły lokale o najniższym standarcie, tj. lokale socjalne.

W prognozie niniejszej nie planuje się przyrostu stanu posiadania przez Gminę lokali z adaptacji pomieszczeń niemieszkalnych na cele mieszkaniowe.

Przyjmuje się, że w przypadku możliwości wykorzystania pomieszczeń innych na cele mieszkaniowe, prace te będą dokonywane przez nabywców tych pomieszczeń we własnym zakresie i na własny koszt.

Jedynym przyrostem zasobów ww. latach będzie planowana budowa jednego domu wielorodzinnego w Krosnowicach (teren uzbrojony w media jest przygotowany po tę budowę).

Tabela nr 2

Lp.

Rodzaj lokalu mieszkalnego

Stan na 2002 r.

2003 r.

szt. 68

2004 r.

szt. 62

2005 r.

szt. 55

2006 r.

szt. 55

2007 r.

szt. 44

1.

Lokale mieszkalne

679

611

549

494

439

395

2.

Lokale socjalne

50

50

50

50

50

50

 

Razem:

729

661

599

544

489

445

 

IV. Stan techniczny posiadanych zasobów i ich wyposażenie.

Stan techniczny budynków oraz lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Kłodzko wymaga znacznych nakładów finansowych, tak na bieżące utrzymanie dotychczasowego ich stanu, jak też na poprawę ich standardu.

Obecnie stosowane stawki czynszowe na lokale mieszkalne, jak też wskaźniki wzrostu tych stawek czynszowych przyjęte na lata 2002–2007 w uchwale Rady Gminy nr 307/2002 z dnia 25 lutego 2002 r. nie pozwalają na skumulowanie środków finansowych w wystarczającej wysokości na prowadzenie prawidłowej gospodarki mieszkaniowej. Przy tym poziomie wpływów z czynszów należy uwzględnić fakt niepłacenia przez coraz większą grupę najemców należnych opłat i czynszu. Na rok 2003 około 15% ogółu najemców nie płaci wymaganych co miesiąc opłat za najmowane lokale mieszkalne, w tym za opłatę czynszową.

Sytuacja ta jeszcze bardziej ogranicza możliwości zarządcy w zakresie właściwej gospodarki zasobami lokalowymi gminy.

Jednak to właśnie dochody z czynszów, zgodnie z aktualną polityką w tym zakresie, w latach 2003– –2007 r. będą stanowiły jedyne źródło finansowania kosztów utrzymania i poprawy stanu technicznego zasobów mieszkaniowych gminy.

Taka sytuacja spowoduje bardzo ograniczone możliwości zarządcy w tym zakresie, gdyż zgromadzone w ten sposób środki pozwolą jedynie na poprawę stanu lokali o bardzo złym stanie technicznym.

Prognozy stanu technicznego budynków oraz lokali mieszkalnych na lata 2003–2007, jak też obecny ich stan obrazują tabele: nr 3, nr 4, nr 5.

Tabela nr 3

Stan techniczny zasobów komunalnych

Ocena stanu technicznego

Lokale mieszkalne

Lokale socjalne

sztuk

%

sztuk

%

Bardzo dobry

10

1,5%

Średni

589

85,5%

32

64,0%

Zły (do remontu)

80

12,0%

18

36,0%

Do rozbiórki

Razem

579

100%

50

100%

Tabela nr 4

Stan wyposażenia technicznego zasobów mieszkaniowych

(bez lokali socjalnych, które są wyposażeniem jedynie w instalację elektryczną oraz źródło ogrzewania – piece 50 sztuk lokali)

Lp.

Wyposażenie techniczne lokalu

Ogółem

Liczba lokali w budynkach komunalnych tylko gminy

Liczba lokali komunalnych w budynkach wspólnot

1.

Wodociąg

679

184

495

2.

Kanalizacja

679

184

495

3.

WC w lokalu

439

92

347

4.

Łazienka

390

69

321

5.

Gaz w lokalu

141

141

6.

CO w lokalu

84

84

7.

Ciepła woda

 

 

679

 

 

 

Jak wynika z tabeli nr 3 stan techniczny lokali mieszkalnych będących własnością gminy jest na poziomie średnim.

86% lokali mieszkalnych i 64% lokali socjalnych jest w stanie średnim wymagającym napraw bieżących.

Jednak aż 12% lokali mieszkalnych i 36% lokali socjalnych jest w stanie złym, wymagającym natychmiastowych nakładów finansowych, celem poprawienia tego stanu. Te właśnie lokale są w pierwszej kolejności remontowane przez zarządcę.

Natomiast tabela nr 4 przedstawia nam obraz wyposażenia w media lokale mieszkalne będące własnością gminy.

Jak wynika z powyższych danych prawie 73% tych lokali posiada wodę i kanalizację wewnątrz lokalu.

Niższy procent tych lokali posiada łazienki i gaz.

Wniosek, jaki wynika z tej tabeli, to fakt, że lokale te są w pierwszej kolejności nabywane na własność przez ich użytkowników. Najlepiej są wyposażone lokale mieszkalne na nieruchomościach będących już własnością osób fizycznych i gminy i jak wynika z corocznych zestawień sprzedaży lokali mieszkalnych, te właśnie lokale stanowią 95% ogółu sprzedawanych lokali przez gminę.

 

Tabela nr 5

Stan techniczny budynków komunalnych

Lp.

Ocena stanu technicznego budynków

Stan w:

2003 r.

2004 r.

2005 r.

2006 r.

2007 r.

1.

Bardzo dobry

2

2

3

3

3

2.

Średni

49

47

44

40

37

3.

Zły (do remontu)

17

17

14

12

10

4.

Do rozbiórki

 

Razem:

68

 

 

 

 

Stan techniczny bardzo dobry dotyczy budynków wybudowanych w roku 1999 i 2001 (pięciorodzinnych).

Jak wynika z powyższych danych prawie 70% budynków jest w stanie średnim wymagającym corocznych nakładów na ich utrzymanie w stanie niepogorszonym. Jednak 17% budynków wymaga natychmiastowych nakładów finansowych. Dotyczy to zwłaszcza stanu pokryć dachowych. Przy obecnym poziomie stawek czynszowych i poziomie comiesięcznych wpłat z tego tytułu od najemców, zarządca może w ciągu roku dokonać wymiany 2–3 pokryć dachowych. Sytuacja ta powoduje, że liczba budynków wymagających naprawy dachów nie ubywa, a zwiększa się. W prognozach przyjętych w tabeli nr 4 budynków będących w stanie średnim i złym ubywa. Jest to wynik sprzedaży całych budynków na rzecz ich najemców na bardzo korzystnych warunkach (za 4% ich wartości). Także w powyższej prognozie planuje się, że w latach następnych mimo coraz mniejszych zasobów finansowych najemców ta sprzedaż również będzie miała miejsce.

 

 

V. Potrzeby w zakresie remontów i modernizacji lokali mieszkalnych będących własnością gminy.

Tabela nr 6

Zestawienie potrzeb remontowych lokali mieszkalnych w latach 2003–2007 (w szt.)

Lp.

Rodzaj robót

2003

2004

2005

2006

2007

1.

Budowlane (murarskie, malarskie)

30

30

30

28

25

2.

Instalacyjne

60

60

55

55

50

3.

Zduńskie

35

40

40

35

35

 

Tabela nr 7

Zestawienie potrzeb remontowych budynków (w szt.)

Lp.

Rodzaj robót

2003

2004

2005

2006

2007

1.

Murarsko-dekarskie

26

28

26

25

25

2.

Instalacyjne

24

24

22

22

20

 

Zestawienie potrzeb remontowych lokali i budynków wynika z przeglądów tych lokali, już zgłoszonych potrzeb w tym zakresie, które na rok 2003 nie zostały zrealizowane z uwagi na niewystarczające środki finansowe, którymi dysponuje zarządca.

Prognozy te mają tendencję spadkową, uwzględniającą zmniejszające się w następnych latach zasoby lokalowe, z uwagi na ciągle prowadzoną sprzedaż lokali, a tym samym mniejsze dochody z czynszy.

 

Tabela nr 8

Szczegółowe zestawienie potrzeb remontowych w latach 2003–2007 wartościowe

Lp.

Lata

Rodzaj prac

Planowane koszty robót

1.

2002 r.

zduńskie

wymiana stolarki

dekarskie

instalacyjne

budowlane

pozostałe koszty*

90,0 tys. zł

43,6 tys. zł

120,3 tys. zł

188,7 tys. zł

237,2 tys. zł

325,8 tys. zł

2.

2003 r.

zduńskie

wymiana stolarki

dekarskie

instalacyjne

budowlane

pozostałe koszty*

103,5 tys. zł

50,2 tys. zł

138,3 tys. zł

188,0 tys. zł

187,3 tys. zł

307,9 tys. zł

3.

2004 r.

zduńskie

wymiana stolarki

instalacyjne

dekarskie

budowlane

pozostałe koszty*

100,0 tys. zł

50,0 tys. zł

103,0 tys. zł

97,0 tys. zł

160,0 tys. zł

300,0 tys. zł

4.

2005 r.

bieżące remonty związane z utrzymaniem zasobów

pozostałe koszty*

459,0 tys. zł

250,0 tys. zł

5.

2006 r.

bieżące remonty zasobów w stanie niepogorszonym

pozostałe koszty*

413,0 tys. zł

225,0 tys. zł

6.

2007 r.

bieżące koszty remontowe zasobu

pozostałe koszty*

372,0 tys. zł

200,0 tys. zł

* – pozostałe koszty to:

– comiesięczne opłaty z czynszów na rzecz zużywanej energii na częściach wspólnych nieruchomości,

– opłaty za usługi kominiarskie,

– opłaty cywilno-prawne (przeglądy techniczne, ubezpieczenia).

Jak wynika z powyższej tabeli wydatki związane z remontami lokali i budynków w latach 2003–2007 mają tendencję spadkową. Wynika ona z prognoz związanych ze sprzedażą lokali na rzecz ich najemców. Zakładany wskaźnik corocznej sprzedaży utrzymujący się obecnie na poziomie 13% spowoduje, że zasoby gminy będą się zmniejszały, powodując mniejsze wpływy z czynszy od najemców, a tym samym mniejsze możliwości remontowe na rzecz posiadanego zasobu mieszkaniowego.

Coroczna waloryzacja stawek czynszowych będzie pokrywała w zasadzie zwyżkę cen usług i energii na częściach wspólnych. Nie będzie ona stwarzała większych możliwości w zakresie remontów i modernizacji obecnych zasobów. W prognozie remontowej zakłada się także ustawowe wprowadzenie w roku 2004 podniesionej stawki podatku VAT od materiałów budowlanych, co ograniczy rzeczowo zakres planowanych do wykonania prac remontowych.

Prognozy możliwości remontowych na lata 2003–2007 zakładają, że zarządca zasobów mieszkaniowych gminy Kłodzko będzie je realizował w ramach środków, jakie zbierze od najemców w formie comiesięcznego czynszu. Prognoza ta nie planuje dofinansowania remontów zasobów ze strony Gminy w formie dotacji poza szczególnymi wypadkami jak: katastrofa budowlana, w przypadkach uzasadnionych wynikających z sytuacji finansowej, usuwanie innych katastrof itp. Ta zasada w sposób bardzo zasadniczo ogranicza możliwości remontowe zasobów.

Chcąc zwiększyć efektywność planowanych do wykonania prac remontowo-modernizacyjnych działania gminy będą zmierzać w kierunku:

– stworzenie systemu zachęt dla obecnych najemców lokali modernizujących najmowane lokale, poprawiających standard najmowanych lokali, poprzez wspieranie takich działań w pierwszej kolejności przez zarządcę w formie pomocy materiałowej od wynajmującego, oraz zaliczania tych ulepszeń w poczet wymaganych od najemców opłat czynszowych.

VI. Źródła finansowania gospodarki mieszkaniowej.

W świetle obecnych uwarunkowań zewnętrznych, spadku dochodów własnych gminy, zubożenia najemców, możliwości remontowe i modernizacyjne zarządcy będą bardzo ograniczone.

Obecnie podstawę dochodu zarządcy na finansowanie gospodarki mieszkaniowej stanowią:

1) wpływy z czynszów za najem lokali mieszkalnych,

2) wpływy z czynszów za wynajem lokali użytkowych,

3) wpływy z czynszów za dzierżawę gruntów i reklam,

4) dotacje celowe z budżetu gminy i Wojewody Dolnośląskiego na dodatki mieszkaniowe,

5) dotacje celowe na modernizację lokali użyteczności publicznej (świetlice wiejskie, biblioteki, gabinety lekarsko-zabiegowe itp.),

6) dotacje celowe z budżetu gminy na remonty i modernizacje.

W celu poprawy stanu finansów w obrębie gospodarki mieszkaniowej będą podejmowane działania:

– obniżające koszty zarządu i podnoszące efektywność zarządzania zasobami mieszkaniowymi,

– zwiększające skuteczność windykacji należności wynikających z zawartych umów i dzierżawy,

– dostosowanie warunków mieszkaniowych najemców do ich możliwości finansowych przez propozycje zmian lokali.

VII. Planowana sprzedaż lokali komunalnych.

Planowana sprzedaż lokali jest wskazana w tabeli nr 2.

Zakłada się w oparciu o wskaźniki corocznej sprzedaży lokali mieszkalnych na lata 2002, 2003, że co roku sprzedawane będzie około 13% zasobów.

Sprzedaż ta winna sie koncentrować w pierwszej kolejności w budynkach, gdzie są już wykupione lokale mieszkalne. Ograniczy to wydatki gminy związane z utrzymaniem tych nieruchomości, a jednocześnie uporządkuje strukturę własności i sposób gospodarowania wspólnotami mieszkaniowymi.

Mając na względzie stan zasobności finansowej najemców, czyli potencjalnych nabywców lokali, gmina nadal będzie stosowała przy sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz ich najemców bardzo dogodne upusty cenowe (bonifikaty do 96% wartości lokalu).

Docelowo planuje się, że gmina winna posiadać w swoich zasobach przede wszystkim lokale socjalne, dla osób faktycznie o najniższych dochodach.

VIII. Zasady zarządzania zasobem mieszkaniowym gminy.

Obecnie zarządzanie mieszkaniowym zasobem gminy sprawuje zakład budżetowy gminy, tj. Zakład Gospodarki Mieszkaniowej i Komunalnej Gminy Kłodzko. Prowadzi on zarząd trwały budynków będących tylko własnością gminy, jak również lokali mieszkalnych w budynkach będących współwłasnością gminy i osób prywatnych – wspólnot mieszkalnych. Zakład działa w imieniu gminy i na rachunek gminy. Posiada własny rachunek bankowy i działa w ramach pełnomocnictw udzielonych mu w statucie zakładu.

Obecny model zarządzania zasobem mieszkaniowym gminy ma powiązania z administracją Urzędu Gminy Kłodzko (np. przydziały lokali mieszkalnych, przetargi na lokale użytkowe), a dyrektor zakładu jest faktycznie pełnomocnikiem Wójta Gminy do prowadzenia zakładu.

Docelowo planuje się, że:

– funkcję właściciela pełnić będzie Gmina Kłodzko za pośrednictwem Wójta Gminy z wszelkimi kompetencjami wynikającymi z odpowiednich ustaw,

– funkcję bieżącego zarządzania, w granicach wytyczonych uchwałami Rady Gminy pełnić będzie Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w formie organizacyjnej obecnej, lub jako spółka prawa handlowego,

– funkcję bieżącego zarządzania udziałami gminy w częściach wspólnych nieruchomości wspólnych – wspólnot mieszkaniowych poprzez profesjonalnych zarządców posiadających licencje.

Wzajemne stosunki pomiędzy gminą a zarządcą – administratorem będą regulować odpowiednie umowy o zarządzanie.

Dochodzenie do złożonych celów odbywać się będzie etapami, a wprowadzenie odpowiednich decyzji będzie uzależnione od sytuacji finansowej gminy.

IX. Podsumowanie.

Osiągnięcie zamierzeń wymienionych powyżej, realizacja wytyczonych celów będzie w poważnym stopniu uzależniona od sytuacji finansowej gminy, oraz korzystających z lokali.

Program zakłada podstawowe cele jakimi są:

– samofinansowanie się gospodarki mieszkaniowej,

– maksymalne zbywanie-sprzedaż na rzecz najemców lokali mieszkalnych na możliwie najbardziej preferencyjnych warunkach,

– wciągnięcie w procesy modernizacji lokali mieszkalnych obecnych najemców, poprzez udzielanie ulg czynszowych tym najemcom, którzy w porozumieniu z zarządcą dokonają w najmowanych lokalach ulepszeń standardu lokalu,

– stopniowe rozdzielenie funkcji właścicielskiej od funkcji zarządcy – administratora w przypadku wspólnot mieszkaniowych,

UWAGA!

Powyższy wieloletni program gospodarowania zasobami mieszkaniowymi Gminy Kłodzko jest ściśle związany z już uchwalonymi przez Radę Gminy uchwałami w sprawie:

1. “Ustalenia zasad polityki czynszowej Gminy Kłodzko na lata 2002–2007” – uchwała Rady Gminy nr 307/2002 z dnia 25 lutego 2002 r. i nr 318/2002 z 30 kwietnia 2002 r. w sprawie zmian w uchwale nr 307/2002”.

2. “W sprawie ustalenia zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Kłodzko” – uchwała Rady Gminy nr 47/IV/2003 z dnia 30 kwietnia 2003 r.

3. “W sprawie uchwalenia “Regulaminu porządku domowego” obowiązującego w zasobach lokalowych Gminy Kłodzko” – uchwała Rady Gminy nr 59/IV/2003 z dnia 28 sierpnia 2003 r.

4. “W sprawie zasad gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Gminy Kłodzko” – uchwała Rady Gminy nr 96/IV/2003 z 5 marca 2003 r.