1. Województwo obejmuje obszar w granicach określonych ustawą. Terytorium Województwa przedstawiono na mapie stanowiącej załącznik do Statutu.

2. Województwo ma osobowość prawną.

3. Samodzielność Województwa podlega ochronie sądowej.

4. Organy samorządu Województwa działają na podstawie i w granicach określonych ustawami. Ustrój Województwa jako jednostki samorządu terytorialnego określa Statut.

5. Siedzibą organów samorządu Województwa jest miasto Wrocław.

6. Organami samorządu Województwa są:

1) Sejmik,

2) Zarząd.

1. Działalność organów Województwa jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw.

2. Jawność działania organów samorządu Województwa obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje Sejmiku i posiedzenia komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów samorządu Województwa i komisji.

3. Korzystanie z dokumentów, o których mowa w ust. 2, polega w szczególności na zapoznaniu się z treścią, sporządzeniu notatek, odpisów lub uzyskaniu wyciągu, odpisu bądź kopii w tym kopii elektronicznej.

4. Dokumenty, o których mowa w ust. 2, udostępniane są na pisemny wniosek osoby zainteresowanej. We wniosku osoba zainteresowana określa rodzaj dokumentu lub zakres spraw, które są przedmiotem jej zainteresowania. Wnioski rozpatruje kierownik jednostki organizacyjnej Urzędu, w której dokumenty te są przechowywane. Dokumenty udostępniane są na miejscu w godzinach pracy Urzędu i w obecności pracownika tej jednostki.

5. Jeżeli dokumenty, o których mowa w ust. 2, zawierają informacje, co do których istnieją ustawowe ograniczenia jawności, udostępniane są z wyłączeniem tych informacji, jeżeli zapewni to ich ochronę. Odmowa udostępnienia dokumentów następuje w formie pisemnej i wymaga uzasadnienia.

6. Udostępnianie dokumentów, o których mowa w ust. 2, jest nieodpłatne, jednakże wydawanie odpisów, wyciągów bądź kopii, w tym kopii elektronicznych, może być objęte odpłatnością na podstawie przepisów ustaw.

7. Udostępnianie dokumentów, o których mowa w ust. 2, następuje niezwłocznie.

1. Mieszkańcy Województwa tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową.

2. Mieszkańcy Województwa podejmują rozstrzygnięcia w sprawach wspólnoty w głosowaniu powszechnym w drodze wyborów i referendum lub za pośrednictwem organów samorządu Województwa. Wybory i referendum przeprowadzane są na podstawie odrębnych przepisów.

1. Podstawowym zadaniem samorządu Województwa jest wykonywanie zadań o charakterze wojewódzkim określonych ustawami, a także tworzenie warunków dla racjonalnego, harmonijnego rozwoju gospodarczego i społecznego Województwa oraz dla pełnego uczestnictwa w życiu wspólnoty.

2. Województwo wykonuje swoje zadania przez określenie strategii oraz realizację polityki rozwoju i przyjętych programów.

1. Województwo wykonuje zadania własne i zlecone na mocy ustaw oraz porozumień zawartych z organami administracji rządowej i jednostkami samorządu terytorialnego.

2. Województwo wykonuje swoje zadania za pośrednictwem organów: Sejmiku i Zarządu oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych.

3. Województwo może zawierać z innymi województwami, jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego – z obszaru Województwa – porozumienia w sprawie powierzenia zadań publicznych.

4. Województwo może podejmować współpracę ze społecznościami regionalnymi innych państw oraz międzynarodowymi instytucjami i zrzeszeniami regionalnymi.

1. Herb Województwa, pieczęć urzędową oraz flagę ustanawia Sejmik odrębnymi uchwałami.

2. Herb Województwa jest znakiem prawnie chronionym. Na komercyjne używanie herbu wymagana jest zgoda Zarządu.

3. W sprawach własnych Województwa organy samorządu Województwa mogą używać pieczęci urzędowych z wizerunkiem herbu Województwa.

1. Sejmik jest organem stanowiącym i kontrolnym Województwa.

2. Działalność Sejmiku i jego organów wewnętrznych wygasa z upływem kadencji.

3. W skład Sejmiku wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich. Liczbę radnych oraz zasady i tryb przeprowadzania wyborów do Sejmiku określa właściwa ustawa.

4. Sejmik ulega rozwiązaniu z mocy prawa, jeżeli nie dokona wyboru Zarządu w ciągu 3 miesięcy od daty ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. Zasady i tryb przeprowadzania wyborów przedterminowych określają przepisy ustaw.

1. Kompetencje Sejmiku określają ustawy oraz Statut.

2. Do wyłącznej właściwości Sejmiku, poza zadaniami określonymi w ustawie, należy w szczególności podejmowanie uchwał:

1. Pierwszą sesję nowo wybranego Sejmiku zwołuje, z zastrzeżeniem ust. 4, Przewodniczący poprzedniej kadencji w terminie przypadającym w ciągu 7 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów do sejmików województwa na obszarze całego kraju lub w przypadku wyborów przedterminowych w ciągu 7 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do Sejmiku.

2. Po upływie terminu określonego w ust. 1 sesję zwołuje Wojewódzki Komisarz Wyborczy w ciągu 21 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów dla całego kraju lub w przypadku wyborów przedterminowych w ciągu 21 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do Sejmiku.

3. Pierwszą sesję nowo wybranego Sejmiku, do czasu wyboru Przewodniczącego, prowadzi najstarszy wiekiem radny.

4. Porządek obrad pierwszej sesji nowo wybranego Sejmiku powinien zawierać w szczególności:

1) wręczenie zaświadczeń o wyborze radnego,

2) złożenie ślubowania przez radnych,

3) wybór Przewodniczącego.

5. Jeżeli wybór był wynikiem referendum lokalnego w sprawie odwołania Sejmiku, pierwszą sesję zwołuje osoba, którą Prezes Rady Ministrów wyznaczył do pełnienia funkcji organów jednostki samorządu terytorialnego.

1. Sejmik obraduje na sesjach zwoływanych przez Przewodniczącego co najmniej raz na kwartał.

2. Na wniosek co najmniej Ľ ustawowego składu Sejmiku Przewodniczący obowiązany jest zwołać sesję w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku.

1. Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu radny winien złożyć ślubowanie o treści i w trybie przewidzianym przepisami ustawy. Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.

2. Radny składa oświadczenie o stanie majątkowym na zasadach i w trybie przewidzianym w odrębnych przepisach.

3. Przewodniczący jest zobowiązany poinformować Sejmik o zaniedbaniach radnych w składaniu oświadczeń, o których mowa w ust. 2. W przypadku naruszenia terminu do złożenia oświadczenia radnemu nie przysługuje dieta do czasu jego złożenia.

4. Z radnym nie może być nawiązany stosunek pracy w Urzędzie. Przepis ten nie dotyczy radnych wybranych do Zarządu.

5. Przepis ust. 4 dotyczy również stanowiska kierownika wojewódzkiej samorządowej jednostki organizacyjnej.

6. Nawiązanie przez radnego stosunku pracy, o którym mowa w ust. 4 i 5, jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu.

7. Uchwały stwierdzające wygaśnięcie mandatów w następstwie okoliczności wskazanych w ust. 1 i 6 Sejmik podejmuje niezwłocznie.

1. Radny obowiązany jest kierować się dobrem wspólnoty samorządowej Województwa.

2. Radny jest obowiązany brać udział w pracach organów samorządu Województwa oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, do których został wybrany lub desygnowany.

1. Radny utrzymuje stałą więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami, a w szczególności przyjmuje zgłaszane przez mieszkańców Województwa postulaty i przedstawia je organom samorządu województwa do rozpatrzenia, nie jest jednak związany instrukcjami wyborców.

2. Radny wykonuje również swoje obowiązki poprzez czynny udział w sesjach Sejmiku i pracach jego organów wewnętrznych, a także w innych organach samorządu lub wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych, do których został wybrany lub desygnowany.

3. Aktywność radnych może polegać również na zasięganiu opinii w sprawach rozstrzyganych przez organy samorządu, na udziale w przygotowywaniu materiałów i projektów uchwał, formułowaniu własnych opinii i wniosków, występowaniu z interwencjami w sprawach mieszkańców.

1. Obecność radnego na sesji Sejmiku potwierdzana jest na liście obecności wykładanej każdego dnia posiedzenia.

2. W przypadku niemożności wzięcia udziału w sesji lub posiedzeniu komisji, której jest członkiem, radny usprawiedliwia swoją nieobecność Przewodniczącemu lub przewodniczącemu komisji.

1. W związku z wykonywaniem mandatu radny korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Przepis ten stosuje się również do osób wchodzących w skład Zarządu a niebędących radnymi.

2. Rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody Sejmiku. Wyrażenie zgody na rozwiązanie z radnym stosunku pracy lub jej odmowa następuje po zapoznaniu się z opinią odpowiedniej komisji.

3. Sejmik odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu przez tego radnego.

4. Przewodniczący powiadamia zakład pracy radnego o wyrażeniu zgody lub odmowie wyrażenia zgody przez Sejmik na rozwiązanie stosunku pracy z radnym.

1. Radny otrzymuje dietę oraz zwrot kosztów podróży służbowych na zasadach określonych przepisami prawa.

2. Radnemu przysługuje prawo zwolnienia od obowiązku świadczenia pracy na czas umożliwiający mu branie udziału w pracach Sejmiku, jego organów wewnętrznych oraz Zarządu.

1. Sejmik wybiera ze swego grona Przewodniczącego bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu Sejmiku, w głosowaniu tajnym.

2. Sejmik wybiera ze swego grona trzech Wiceprzewodniczących bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu Sejmiku, w głosowaniu tajnym.

3. Prawo zgłaszania kandydatów na stanowisko Przewodniczącego i Wiceprzewodniczących przysługuje każdemu radnemu. Zgłoszenie kandydatury wymaga uzasadnienia i zgody kandydata, który musi być obecny podczas wyborów. Na każde stanowisko Wiceprzewodniczącego przeprowadza się odrębne głosowanie.

4. Odwołanie Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego następuje na wniosek co najmniej Ľ ustawowego składu Sejmiku, w trybie określonym odpowiednio w ust. 1 i 2.

1. Zadaniem Przewodniczącego jest wyłącznie organizowanie pracy Sejmiku oraz prowadzenie jego obrad, w tym w szczególności:

3) reprezentowanie Sejmiku w zakresie:

2. Przewodniczący, przygotowując porządek obrad, może w tym zakresie korzystać z opinii wiceprzewodniczących i przewodniczących klubów.

3. Przewodniczący wydaje radnym odpowiednie dokumenty, potwierdzające ich udział w pracach Sejmiku.

1. Sesje otwiera, prowadzi i zamyka przewodniczący obrad, którym jest Przewodniczący albo wskazany przez niego Wiceprzewodniczący. Przepis § 22 stosuje się odpowiednio.

2. Radny, komisja, klub oraz Zarząd mogą w formie pisemnej, z zachowaniem terminu, o którym mowa w § 37 ust. 2, wskazać Przewodniczącemu sprawy, które powinny znaleźć się w porządku zwołanej sesji.

3. Przewodniczący, z zastrzeżeniem § 21 ust. 2, ustala porządek obrad, miejsce, dzień i godzinę rozpoczęcia sesji.

4. Na wniosek Marszałka Przewodniczący jest obowiązany wprowadzić do porządku obrad najbliższej sesji Sejmiku projekt uchwały, jeżeli wnioskodawcą jest Zarząd, a projekt wpłynął do Sejmiku co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji Sejmiku.

5. Podmioty, o których mowa w § 37 ust. 1, mogą składać Przewodniczącemu na piśmie wnioski o uzupełnienie porządku obrad o sprawy w nim nieujęte, a zgłoszone w terminie, o którym mowa w § 37 ust. 2, na 2 dni przed sesją. Wnioski te rozpatruje Sejmik jako wnioski o zmianę porządku obrad.

6. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Przewodniczący, na pisemny wniosek komisji lub klubu zgłoszony na 1 dzień przed sesją, może zaproponować zmianę porządku obrad o projekty uchwał złożone po terminie, o którym mowa w § 37 ust. 2.

7. Zarząd może wnioskować o zmianę porządku obrad o projekty uchwał, o których mowa w § 38, nie później niż do jego przyjęcia.

8. Sejmik może wprowadzić zmiany w porządku obrad bezwzględną większością głosów ustawowego składu Sejmiku.

9. Do zmiany porządku obrad sesji zwołanej w trybie określonym w § 12 ust. 2 stosuje się przepisy ust. 8, z tym że dodatkowo wymagana jest zgoda wnioskodawcy.

1. O terminie, miejscu i porządku obrad sesji powiadamia się listownie radnych najpóźniej na 7 dni przed planowanym terminem obrad. Nie później niż z powiadomieniem radni winni otrzymać materiały na sesję, w tym porządek obrad i projekty uchwał.

2. W przypadku zwołania sesji na wniosek radnych stanowiących co najmniej Ľ ustawowego składu Sejmiku o terminie, miejscu i przedmiocie obrad radni powinni być powiadomieni najpóźniej na 2 dni przed terminem sesji. Do zawiadomienia o zwołaniu sesji dołącza się porządek obrad wraz z projektami uchwał.

1. Sesje Sejmiku są jawne. Przewodniczący podaje do publicznej wiadomości, w sposób zwyczajowo przyjęty, termin, miejsce i przedmiot obrad co najmniej na 3 dni przed sesją.

2. W sali obrad Sejmiku publiczność oraz prasa, radio i telewizja mają prawo przebywać tylko w miejscu do tego przeznaczonym.

3. Sejmik może wprowadzić wyłączenie jawności obrad, jeżeli wymaga tego przepis ustawowy.

4. W przypadku wyłączenia jawności obrad na sali pozostają radni oraz osoby upoważnione przez Sejmik.

1) informacje i komunikaty Przewodniczącego i Marszałka,

2) rozpatrzenie wniosków o zmianę porządku obrad,

3) interpelacje i zapytania,

4) uchwały zawierające rozstrzygnięcia, rezolucje, apele i stanowiska,

5) przyjęcie protokołu z poprzedniej sesji,

6) wolne wnioski i oświadczenia.

1. Sesja może odbywać się w ciągu jednego posiedzenia. Sejmik może jednak postanowić o przerwaniu sesji i kontynuowaniu obrad w innym terminie.

2. Radnych, którzy nie brali udziału w przerwanej sesji, powiadamia się o terminie, o którym mowa w ust. 1, listownie lub przy pomocy innych środków łączności.

1. Sesję otwiera Przewodniczący formułą: “Otwieram sesję Sejmiku Województwa Dolnośląskiego”, podając kolejny numer sesji.

2. Przewodniczący przedstawia porządek obrad wraz z wnioskami, o których mowa w § 23 ust. 4, 5, 6 i 7, odczytując ich uzasadnienie. Wnioski te niepodlegają debacie.

1. Przewodniczący prowadzi obrady według przyjętego porządku. W uzasadnionych przypadkach, przy braku sprzeciwów, może dokonywać zmian w kolejności realizowania porządku obrad.

2. Przewodniczący udziela głosu w debacie przedstawicielom klubów – w kolejności od klubu najliczniejszego, a następnie radnym według kolejności wpisu na listę mówców. Przewodniczący komisji właściwych dla przedmiotu obrad, Marszałek oraz zaproszeni goście otrzymają prawo głosu poza kolejnością.

3. Jeżeli Sejmik nie postanowi inaczej, czas wystąpienia radnego nie powinien przekraczać 5 minut, a czas wystąpienia innych osób, o których mowa w ust. 2, nie powinien przekraczać 10 minut.

4. Wnioski merytoryczne radny może składać tylko w odniesieniu do problematyki będącej aktualnie przedmiotem obrad. Wnioski takie winny być przedłożone na piśmie Przewodniczącemu, który niezwłocznie przekazuje je Zarządowi, komisji właściwej dla przedmiotu obrad oraz wnioskodawcy celem wydania opinii przed ich przegłosowaniem na sesji.

5. Po zabraniu głosu, radny w tym samym punkcie obrad, ma prawo do jednej repliki oraz gdy okoliczności repliki będą tego wymagały, do sprostowania własnej wypowiedzi. Czas repliki nie powinien przekraczać 3 minut, a sprostowania 1 minuty.

6. Przewodniczący może udzielić głosu osobom spośród publiczności. W tym przypadku stosuje się ograniczenie czasu wystąpienia jak dla radnych, o którym mowa w ust. 3.

7. Po stwierdzeniu, że lista mówców została wyczerpana, Przewodniczący udziela głosu wnioskodawcy, a po jego wystąpieniu tylko w sprawach wniosków formalnych dotyczących trybu głosowania.

8. Punkt porządku obrad już wyczerpany nie może być ponownie przedmiotem obrad podczas tej samej sesji.

1. Radny ma prawo w każdym momencie obrad zgłaszać wnioski formalne. Wnioskiem formalnym jest wniosek o:

2. W sprawie formalnej głosu udziela się poza listą mówców.

3. Sejmik rozstrzyga o wniosku formalnym po wysłuchaniu wnioskodawcy oraz jednego przeciwnika i jednego zwolennika wniosku.

1. Przewodniczący czuwa nad sprawnym przebiegiem obrad.

2. Jeżeli treść lub sposób wystąpienia albo zachowanie radnego w oczywisty sposób zakłóca porządek obrad, jest wbrew Statutowi bądź uchybia powadze sesji, Przewodniczący przywołuje radnego “do porządku”, a gdy przywołanie nie odniosło skutku, może odebrać mu głos. Fakt taki odnotowuje się w protokole sesji.

3. Przewodniczący może przywołać mówcę “do rzeczy”, ilekroć odbiega on od tematu lub powraca do sprawy przedyskutowanej albo przegłosowanej. Po trzykrotnym upomnieniu Przewodniczący może odebrać głos mówcy.

4. Postanowienia ust. 2 i 3 stosuje się także do wystąpień osób spoza Sejmiku.

5. Przewodniczący może nakazać opuszczenie sali przez osoby spoza Sejmiku, które swoim zachowaniem zakłócają porządek obrad bądź naruszają powagę sesji.

1) z własnej inicjatywy minimum co 2 godziny,

2) celem rozpatrzenia wniosków, o których mowa w § 29 ust. 4, bądź zaopiniowania projektów uchwał wniesionych pod obrady w trybie § 23 ust. 4, 5, 6 i 7,

3) z inicjatywy klubu, jednak nie częściej niż dwa razy w danym dniu z inicjatywy tego samego klubu.

1. Z każdego posiedzenia Sejmiku sporządza się protokół, który powinien zawierać:

2. Protokół przyjmuje się na sesji w ten sposób, że jeżeli nie wniesiono do niego zastrzeżeń lub poprawek, protokół uważa się za przyjęty. O przyjęciu lub odrzuceniu poprawek decyduje Sejmik bez dyskusji. Radni powinni mieć możliwość zapoznania się z tekstem protokołu na 7 dni przed sesją, na której protokół będzie przyjmowany.

3. Protokoły z obrad przechowuje się w komórce organizacyjnej, o której mowa w § 13.

4. Kopie przyjętych protokołów powinny być niezwłocznie przesłane do Zarządu.

5. Wyciągi z protokołu Zarząd przekazuje zainteresowanym wojewódzkim samorządowym jednostkom organizacyjnym.

1. Sejmik rozpatrując sprawy na sesjach, podejmuje uchwały. W uchwałach Sejmik ustala sposoby rozwiązania zagadnień lub odnosi się do spraw będących przedmiotem obrad.

1) rozstrzygnięcia,

2) apele, rezolucje i stanowiska,

3) postanowienia porządkowe.

3. Rozstrzygnięcia Sejmiku są odrębnymi aktami zawierającymi w szczególności:

4. W sprawach ogólnospołecznych Sejmik podejmuje rezolucje lub apele oraz zajmuje stanowiska.

5. W sprawach porządkowych Sejmik podejmuje postanowienia, których treść odnotowuje się w protokole z posiedzenia wraz z wynikiem głosowania.

1. Z wnioskiem o podjęcie uchwały przez Sejmik może wystąpić co najmniej 3 radnych. Z wnioskiem takim może wystąpić także: Przewodniczący, klub, Zarząd, Marszałek lub komisja, wskazując jednocześnie przedstawiciela upoważnionego do reprezentowania wnioskodawcy w pracach nad tym projektem.

2. Projekty uchwał powinny być przekazane na piśmie do komórki o której mowa w § 13, z dołączonym uzasadnieniem określającym potrzebę ich podjęcia, nie później niż na 21 dni przed rozpoczęciem sesji, na której projekt będzie rozpatrywany.

3. Uchwała powinna być sformułowana w sposób zrozumiały, zwięzły i logiczny oraz poprawny pod względem językowym.

4. Po wniesieniu projektu wnioskodawcom służy prawo zgłoszenia na sesji poprawek autorskich, jeżeli w okresie między zakończeniem prac nad projektem a dniem sesji zachodzą nadzwyczajne okoliczności uzasadniające zmianę ostatecznej jego wersji.

5. Każdy z wnioskodawców lub przedstawiciel upoważniony może złożyć wniosek formalny o wycofanie projektu uchwały, której był inicjatorem przed jej przegłosowaniem na posiedzeniu Sejmiku.

1. Projekt uchwały, niezakwestionowany w trybie § 39, Przewodniczący przekazuje klubom, właściwym komisjom oraz radnym niezrzeszonym, wyznaczając przy tym komisję odpowiedzialną za przygotowanie merytorycznej opinii do projektu. W tym samym celu projekt pochodzący od radnych, klubu lub komisji przekazywany jest Zarządowi.

2. W wypadku uzupełnienia porządku obrad o projekty uchwał zgłoszone w trybie, o którym mowa w § 23 ust. 4, 5, 6 i 7, projekt powinien być niezwłocznie przekazany odpowiednio do: klubów, właściwych komisji, a także do Zarządu celem uzyskania opinii przed debatą plenarną nad nim.

3. Opinię formalnoprawną do projektu sporządza komisja właściwa w zakresie prac uchwałodawczych, a do projektów pochodzących od Zarządu również radca prawny Urzędu.

4. Opinie, o których mowa w ust. 1, powinny być dostarczone Przewodniczącemu nie później niż na 9 dni przed rozpoczęciem sesji, na której projekt będzie rozpatrywany. Opinie, o których mowa w ust. 1, 2, 3, przedstawia się na sesji po zapoznaniu Sejmiku z projektem uchwały.

1. Po zakończeniu debaty plenarnej nad projektem uchwały, jednak nie później niż do końca sesji, Sejmik może przyjąć uchwałę.

2. Sejmik może skierować projekt każdej uchwały do drugiego czytania, określając jednocześnie termin zgłaszania dalszych wniosków merytorycznych do projektu.

3. Procedury drugiego czytania wymagają projekty uchwał dotyczących:

4. Wnioski, o których mowa w ust. 2, składane są na piśmie Przewodniczącemu.

5. Sejmik, w trakcie drugiego czytania, rozpatruje wnioski zgłoszone w trakcie debaty plenarnej oraz w terminie, o którym mowa w ust. 2, po wysłuchaniu opinii właściwej komisji.

1. Przewodniczący podpisuje uchwały niezwłocznie po ich uchwaleniu.

2. Uchwały Sejmiku podlegają publikacji w Biuletynie Sejmiku, a akty prawa miejscowego również w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego. Publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego podlegają również inne uchwały, jeżeli taki obowiązek wynika z odrębnych ustaw.

3. Uchwały Sejmiku Marszałek przedstawia właściwym organom nadzoru w terminie 7 dni od dnia ich podjęcia.

4. Uchwała może być uchylona i znowelizowana w tym samym trybie, w jakim została uchwalona, o ile przepisy prawa nie stanowią inaczej.

5. Podanie treści uchwały do publicznej wiadomości przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty sposób należy do Zarządu. W przypadku gdy wymagają tego odrębne przepisy, Zarząd przekazuje uchwałę do opublikowania w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego.

6. Uchwały wchodzą w życie z dniem podjęcia, a akty prawa miejscowego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, jeżeli odrębne przepisy lub akty prawa miejscowego nie stanowią inaczej.

1. Przewodniczący prostuje w drodze obwieszczenia, z zastrzeżeniem ust. 2, oczywiste błędy językowe i rachunkowe w tekstach uchwał Sejmiku.

2. Sprostowanie błędów, o których mowa w ust. 1, w tekstach aktów Sejmiku ogłoszonych w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego następuje na wniosek Przewodniczącego w drodze obwieszczenia Wojewody, ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego.

3. Sejmik może zobowiązać Zarząd do opracowania i ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały.

1. Wykonując mandat radnego w ramach funkcji kontrolnych Sejmiku, radny lub grupa radnych mogą składać interpelacje lub zapytania.

2. Adresatem interpelacji jest Zarząd, a zapytania również Przewodniczący.

3. Przewodniczący prowadzi wykaz zgłoszonych interpelacji i zapytań, w którym powinny być zawarte informacje o sposobie i terminach ich załatwienia.

1. Interpelacje składa się w sprawach o zasadniczym znaczeniu, należących do kompetencji organów samorządu Województwa.

2. Interpelacje składa się na piśmie Przewodniczącemu. Powinna ona zawierać przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające zeń pytania skierowane do adresata. Przewodniczący niezwłocznie przekazuje interpelację adresatowi.

3. Adresat interpelacji zobowiązany jest do udzielenia odpowiedzi na piśmie w ciągu 14 dni od jej otrzymania. Odpowiedź przekazuje się zgłaszającemu interpelację i Przewodniczącemu, który w punkcie porządku obrad “interpelacje i zapytania” informuje Sejmik o zgłoszonych między sesjami interpelacjach i otrzymanych odpowiedziach.

4. Radny ma prawo poinformowania Sejmiku, czy uznaje odpowiedź za wystarczającą, i wnieść o jej odczytanie. Adresat interpelacji zobowiązany jest do uzasadnienia swojej odpowiedzi.

5. W przypadku stwierdzenia przez składającego interpelację, że nie zadawala go odpowiedź pisemna i dodatkowe wyjaśnienia ustne na sesji, Sejmik na jego wniosek może zażądać dodatkowych wyjaśnień na piśmie.

1. Zapytania składa się w sprawach mniej złożonych, w szczególności w celu uzyskania informacji o faktach.

2. Zapytanie składa się na piśmie Przewodniczącemu nie później niż przed realizacją punktu porządku obrad “interpelacje i zapytania”.

3. Odpowiedź na zapytanie powinna być udzielona na sesji, na której zadano pytanie. W wyjątkowych sytuacjach, w razie braku możliwości udzielenia odpowiedzi na zapytanie w trakcie sesji, odpowiedzi udziela się zgłaszającemu na piśmie w ciągu 7 dni.

1. Sejmik powołuje ze swego grona stałe komisje określone w Statucie.

2. Sejmik może, w drodze uchwały, powołać doraźne komisje problemowe do wykonania określonych zadań. Przepisy dotyczące komisji stałych stosuje się odpowiednio do komisji doraźnych.

3. Przedmiotem działania komisji są wszystkie sprawy należące do wyłącznej właściwości Sejmiku.

4. Komisje pełnią funkcję pomocniczą dla Sejmiku i nie mogą przejąć uprawnień Sejmiku.

5. Projekt uchwały ustalającej skład komisji przedkłada Sejmikowi Przewodniczący na podstawie pisemnych wniosków zainteresowanych radnych i klubów.

6. Sejmik wybiera skład osobowy komisji spośród kandydatów zgłoszonych przez kluby oraz radnych niezrzeszonych, chyba że z prawa tego sami zrezygnują, nie przedstawiając kandydatów do tej komisji.

7. Wyboru przewodniczącego komisji i jego zastępcy lub zastępców dokonuje Sejmik.

8. Pierwsze posiedzenie komisji zwołuje i prowadzi Przewodniczący.

1. Do podstawowych zadań komisji, w zakresie ich właściwości, należy:

2. Komisja jest obowiązana przedstawić Sejmikowi sprawozdanie ze swej działalności co najmniej raz w roku oraz w każdym czasie – na żądanie Sejmiku.

1. Komisja może wyodrębnić podkomisje.

2. Sprawy sporne między komisjami rozstrzyga Sejmik na wniosek Przewodniczącego.

1) wspólne posiedzenia komisji,

2) udostępnianie posiadanych opracowań, analiz i opinii,

3) powoływanie zespołów do rozwiązywania określonych problemów.

1. Posiedzenia komisji odbywają się w miarę potrzeby. Terminarz posiedzeń zwyczajnych komisji Sejmik przyjmuje oddzielną uchwałą. W uzasadnionych przypadkach można zwołać posiedzenie komisji w trybie pilnym.

2. Posiedzenia komisji zwołuje jej przewodniczący z własnej inicjatywy lub na wniosek co najmniej trzech członków komisji albo na wniosek Przewodniczącego.

3. Zwołanie posiedzenia komisji powinno być połączone z podaniem porządku dziennego. W przypadku zwołania posiedzenia na wniosek Przewodniczącego lub co najmniej trzech radnych, przedmiot posiedzenia określa wnioskodawca.

4. Materiały będące przedmiotem pracy komisji członkowie komisji powinni otrzymać na 3 dni przed posiedzeniem.

5. Jeżeli porządek posiedzenia komisji przewiduje rozpatrywanie spraw związanych bezpośrednio z zakresem przedmiotowym działania innej komisji, Przewodniczący zawiadamia o posiedzeniu przewodniczącego właściwej komisji.

6. O terminach posiedzeń komisji, podczas których opiniowane są projekty uchwał, powiadamia się wnioskodawców. W przypadku zwołania posiedzenia komisji w trybie pilnym, powiadamia się wnioskodawców równocześnie z członkami komisji.

1) organizowanie jej pracy,

2) przewodniczenie jej posiedzeniom,

3) reprezentowanie komisji.

2. W ramach udzielonego upoważnienia lub pod nieobecność przewodniczącego komisji funkcje wskazane w ust. 1 pełni jego zastępca.

3. Przewodniczący komisji organizuje pracę komisji, jest odpowiedzialny za jej działalność oraz reprezentuje ją.

1. W posiedzeniu komisji, bez prawa udziału w głosowaniu, mogą uczestniczyć:

2. Przewodniczący komisji, z własnej inicjatywy lub na wniosek komisji, może zaprosić na jej posiedzenie inne osoby, których obecność jest uzasadniona ze względu na przedmiot rozpatrywanej sprawy.

1. Posiedzenia komisji są prowadzone odpowiednio według zasad i procedury obowiązującej na sesjach Sejmiku, zgodnie z rozdziałem 4 Statutu.

2. Rozstrzygnięcia, opinie i stanowiska komisji podejmowane są w formie uchwał zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy składu komisji. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego komisji. Wraz z opinią lub stanowiskiem komisji, prezentowanym na sesjach, podaje się, jakim stosunkiem głosów zostały one przez komisję podjęte.

3. Jeżeli podstawą dla podjęcia uchwały przez Sejmik jest uchwała komisji, przewodniczący komisji lub upoważniona przez niego osoba przedstawia wraz z uchwałą także głosy mniejszości w komisji.

1. Posiedzenia komisji są protokołowane. Protokół, po podpisaniu przez przewodniczącego komisji i protokolanta, przyjmowany jest przez komisję na następnym posiedzeniu.

2. Przepisy § 35 ust. 2, 3 stosuje się odpowiednio.

1) Rewizyjną,

2) Uchwałodawczą, Przestrzegania Prawa i Bezpieczeństwa,

3) Polityki Rozwoju Regionalnego i Gospodarki,

4) Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,

5) Współpracy Zagranicznej,

6) Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich,

7) Kultury, Nauki i Edukacji,

8) Rozwoju Turystyki, Rekreacji i Sportu,

9) Budżetu i Finansów,

1. W celu kontroli działalności Zarządu oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych Sejmik powołuje Komisję Rewizyjną.

2. W skład Komisji Rewizyjnej wchodzą Radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów. Członkostwa w Komisji Rewizyjnej nie można łączyć z funkcjami Marszałka, Przewodniczącego i Wiceprzewodniczących oraz radnych będących członkami Zarządu.

3. Do zadań Komisji Rewizyjnej należy w szczególności:

4. Coroczną ocenę pracy Zarządu i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych Komisja Rewizyjna przygotowuje w szczególności na podstawie:

5. Komisja Rewizyjna przeprowadza kontrole na podstawie rocznego planu kontroli, zatwierdzonego przez Sejmik, a ponadto na zlecenie Sejmiku.

1. W celu usprawnienia swojej pracy radni mogą tworzyć kluby, które łączą radnych o wspólnych celach działania.

2. Kluby powinny liczyć co najmniej 5 radnych. Można należeć tylko do jednego klubu.

3. Powstanie klubu następuje z chwilą doręczenia Przewodniczącemu powiadomienia wraz z listą członków klubu i oświadczeniami radnych o przystąpieniu do klubu. Przewodniczący prowadzi rejestr klubów.

4. Przewodniczący klubu reprezentuje klub na zewnątrz.

5. Działalność klubu nie może ograniczać uprawnień poszczególnych radnych zagwarantowanych w ustawach i Statucie.

6. Zarząd zapewni klubom warunki do właściwej pracy, w tym w miarę możliwości nieodpłatne korzystanie z pomieszczeń w celu odbywania posiedzeń i ich obsługę administracyjną.

1. Kluby działają zgodnie z uchwalonymi przez siebie regulaminami. Regulamin klubu nie może być sprzeczny ze Statutem. Klub może wprowadzać dyscyplinę klubową w głosowaniach na sesjach Sejmiku i posiedzeniach komisji.

2. Regulamin doręcza się Przewodniczącemu wraz z powiadomieniem, o którym mowa w § 62 ust. 3.

3. Za naruszenie dyscypliny klubowej regulamin może przewidywać wykluczenie radnego z klubu.

4. Radnemu przysługuje prawo wystąpienia z klubu.

1. Kluby powinny mieć zagwarantowaną możliwość ich reprezentacji w poszczególnych komisjach Sejmiku i w tym celu przedstawiają kandydatury członków komisji w ramach procedury przygotowawczej do podjęcia przez Sejmik powołania składów osobowych komisji.

2. W skład komisji powinni wchodzić członkowie więcej niż jednego klubu.

3. Uprawnienia klubów, o których mowa w ust.1, nie ograniczają swobody Sejmiku przy określaniu składów osobowych komisji.

1. Uchwały są podejmowane w głosowaniu jawnym lub jawnym imiennym, zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu Sejmiku.

2. Głosowanie tajne jak również z wymogiem bezwzględnej większości głosów odbywa się w wypadkach wskazanych przez ustawy.

3. Wniosek o głosowanie imienne może zgłosić na piśmie co najmniej 3 radnych.

1) głosowanie za odrzuceniem projektu w całości,

2) głosowanie za przyjęciem projektu bez poprawek,

3) głosowanie za odesłaniem projektu do drugiego czytania,

4) głosowanie poprawek ujętych w opinii klubu, komisji, Zarządu lub zgłoszonych na sesji przez radnych, przy czym w pierwszej kolejności głosuje się wnioski, których przyjęcie lub odrzucenie rozstrzyga o innych wnioskach,

5) głosowanie projektu w całości z przyjętymi poprawkami.

1. Zwykła większość głosów jest to taka liczba głosów “za”, która przewyższa co najmniej o jeden głos liczbę głosów “przeciw”.

2. Bezwzględna większość głosów oznacza, iż wymagana jest liczba głosów “za” przewyższająca co najmniej o jeden głos sumę pozostałych ważnie oddanych głosów (“przeciw” i “wstrzymał się“).

3. Bezwzględna większość głosów ustawowego składu Sejmiku oznacza liczbę całkowitą ważnych głosów oddanych “za”, przewyższającą połowę ustawowego składu Sejmiku, a zarazem tej połowie najbliższą.

1. W głosowaniu jawnym radni głosują przez podniesienie ręki oraz potwierdzenie tego faktu przez przyciśnięcie odpowiedniego przycisku w przypadku wykorzystywania elektronicznego urządzenia do obliczania głosów. Za głosy ważnie oddane uznaje się te, które oddano: “za”, “przeciw” i “wstrzymał się”.

2. Głosowanie jawne imienne odbywa się przez użycie kart do głosowania podpisanych imieniem i nazwiskiem. Przewodniczący informuje o sposobie głosowania radnych. Lista osób głosujących “za”, “przeciw” i “wstrzymujących się” stanowi załącznik do protokołu sesji (z zaznaczeniem, do którego punktu obrad się odnosi).

3. W głosowaniu tajnym radni głosują kartami, przy czym za głosy ważne uznaje się te, które oddano zgodnie z ustalonymi zasadami i na właściwych kartach.

4. Karty, o których mowa w ust. 2 i 3, przechowywane są we właściwej komórce organizacyjnej Urzędu.

1. Głosowanie jawne przeprowadza Przewodniczący przy pomocy sekretarzy wyznaczanych spośród pracowników właściwej komórki organizacyjnej Urzędu.

2. Głosowanie imienne i tajne przeprowadza komisja skrutacyjna, powołana na sesji spośród radnych.

3. Komisja skrutacyjna składa się z co najmniej trzech członków.

1. Zarząd przy pomocy Urzędu zapewnia niezbędne materiały oraz informacje związane z działalnością Sejmiku, jego Przewodniczącego i komisji.

2. Zarząd udziela pomocy organizacyjno-technicznej radnym w ich działalności.

1. Zarząd na żądanie Sejmiku lub z własnej inicjatywy składa na sesji informacje o swojej działalności.